Stalking is iemand opzettelijk en structureel lastigvallen, waardoor die persoon zich in zijn of haar vrijheid en veiligheid voelt aangetast. Ook het opzettelijk en structureel lastigvallen op internet is stalking. Stalking (in de wet ‘belaging’ genoemd) is een misdrijf. Sinds 2000 kent Nederland een speciale anti-stalkingswet. Die is bedoeld om stalkers aan te pakken. Tachtig procent van stalkers zijn mannen die vrouwen belagen, maar gestalkt worden door een vrouw is niet minder ernstig of zorgwekkend. Stalken verstoort het leven van het slachtoffer, soms voor maanden of zelfs jaren. Iedereen heeft het recht om met rust gelaten te worden. Als u wordt gestalkt, hoeft u dat niet te accepteren.

Wat is stalking?

Stalking is ‘het stelselmatig en opzettelijk inbreuk maken op de privacy van een ander’. Als u gestalkt wordt, wordt u regelmatig en herhaaldelijk lastiggevallen. De stalker kan een ex-partner zijn, maar het kan ook gaan om een kennis, collega, leidinggevende, buurman of zelfs een (relatief) onbekende, zoals wanneer iemand een bekende Nederlander stalkt. Stalking kan allerlei gevolgen hebben. Het kan u irriteren, boos maken of juist bang of beschaamd. U voelt zich bespied en niet meer veilig.

Stalking kan het gevolg zijn van een beëindigde relatie, waar een ex-partner zich niet bij de beëindiging neerlegt en contact blijft zoeken met de ander. Sommige stalkers leggen contact omdat ze uit zijn op een (vriendschappelijke of seksuele) relatie. Deze stalkers gedragen zich lomp en opdringerig of hebben psychische problemen, waardoor de stalker ideeën over de ‘relatie’ met u heeft die niet stroken met de werkelijkheid. Het kan ook zijn dat de stalker geen relatie met u wil, maar het idee heeft dat hem onrecht is aangedaan en hij u daarvoor verantwoordelijk houdt. De stalker zoekt naar vergelding en aandacht voor dit ‘onrecht’.

Stalking kan de vorm van een verslaving aannemen. Hoewel de aanleiding tot stalking soms redelijk lijkt, is stalking zelf dat niet. De behoefte aan contact is voor de stalker een soort verslaving geworden. Elk nieuw contact en elke reactie (ook als die negatief is!) voedt de verslaving. Daarom is geen contact de beste remedie! ‘Mediation’ is om die reden bij stalking ook niet wenselijk. 

Stalking kan zich op verschillende manieren uiten, zoals

• aanhoudend ongewenste brieven, e-mails, telefoontjes, sms’jes en social mediaberichten krijgen;
• dreigen met geweld;
• opgewacht, bespied of achtervolgd worden;
• er worden leugens of roddels over u of uw familie verspreid;
• eigendommen worden vernield of beschadigd;
• iemand doet bestellingen uit uw naam;
• kinderen, vrienden, familie of collega’s worden lastiggevallen.

Stalking, wat zijn de risico's?

De vraag waarmee u misschien worstelt, is welk risico u loopt met de stalker. Wat gaat hij doen? Wat kan ik van hem verwachten? Hoe lang gaat dit nog door? Hoe ver gaat hij? Veel mensen maken zich vooral zorgen over geweld, maar ook het voortduren van de stalking is een risico: de voortdurende onzekerheid en intimidatie kunnen grote en nadelige gevolgen hebben voor uw welbevinden. Het gedrag en de persoonlijkheid van de stalker zeggen iets over het risico dat u loopt. Dit risico bepaalt ook de stappen die u samen met de politie kunt zetten om het stalken te (doen) stoppen. De volgende vragen kunnen u inzicht geven over het risico dat u loopt

• Investeert de stalker veel tijd, geld en/of energie?
  Een stalker die veel tijd, geld en/of energie investeert zal doorgaans minder snel ophouden met stalken.
  • Wordt de stalking de laatste tijd erger (vaker/heviger/beangstigender)?
  Als de stalking escaleert kan dat reden tot zorg zijn, omdat dit het risico dat u loopt kan verhogen.
  • Is de stalker een ex-partner?
  Ex-partner stalkers gaan van alle stalkers het vaakst over tot geweld. Indien de stalker uw ex-partner is, loopt u daarom meer risico dat de stalker geweld zal gebruiken. Dit geldt zeker indien de stalker al tijdens de relatie geweld gebruikte of u bedreigde met de dood.
  • Is er nog (verplicht) contact tussen u en uw stalker?
  Voortdurend contact tussen u en uw stalker (bijvoorbeeld omdat u samen kinderen heeft en er gezamenlijk een ouderschapsplan opgesteld moet worden) verhoogt het risico dat de stalking zal blijven doorgaan.
  • Zijn er conflicten over gezamenlijke kinderen of bezittingen?
  Strijd over het gezag en/of de zorg voor de kinderen of over materiële (en financiële) kwesties doet het risico op geweld toenemen. Het kan gaan om strijd onderling of in een juridische context.
  • Heeft de stalker u fysiek benaderd of zich toegang verschaft tot uw woning?
  Een stalker die uw fysieke nabijheid opzoekt of die ongevraagd en ongewild uw woning betreedt, vormt een groter risico op geweld.
  • Heeft de stalker eerder geweld gebruikt?
  Mensen zijn gewoontedieren en gedragen zich vaak hetzelfde in vergelijkbare situaties. Dat geldt ook voor geweld. Een stalker die al eerder gewelddadig was, vormt een groter risico op geweld.
  • Heeft de stalker uw spullen vernield?
  Als de stalker opzettelijk uw spullen vernield of beschadigd heeft tijdens de periode van stalking, verhoogt dit het risico op geweld tegen personen.
  • Heeft de stalker aangegeven ten einde raad te zijn?
  Als de stalker tegen u of iemand in zijn omgeving heeft aangegeven dat hij ten einde raad is en geen andere uitweg meer ziet dan geweld te gebruiken, is dat zorgwekkend.
  • Heeft de stalker expliciet gedreigd met geweld, moord of zelfmoord?
  Stalking kan in uitzonderlijke gevallen voorafgaan aan ernstig geweld. Daarom is het van belang het dreigen met moord of ideeën en fantasieën rond geweld serieus te nemen. Een stalker die dreigt met zelfmoord, is behalve een risico voor zichzelf, soms ook een gevaar voor anderen. Dreigen met zelfmoord of dreigen om zichzelf letsel toe te brengen, kan overigens ook worden gedaan om anderen te manipuleren of ergens toe te dwingen.
  • Heeft de stalker iets met wapens?
  Als u informatie heeft dat de stalker een mes of ander (vuur)wapen bezit of daar ervaring mee heeft, verhoogt dit het risico dat u loopt.
  • Heeft de stalker problemen die veroorzaakt worden door middelengebruik?
  Alcohol- of druggebruik kan van invloed zijn op de stalker. Sommige stalkers veroorzaken vooral overlast als ze onder invloed zijn, ze verliezen dan hun zelfbeheersing.
  • Heeft de stalker recent een ingrijpend verlies ervaren dat veel stress oplevert?
  In het geval van de ex-partner stalker gaat het hier niet om het verbreken van de relatie (de aanleiding voor de stalking). Als mensen een verlies ervaren worden ze uit het lood geslagen. Het kan risico verhogend zijn als de stalker bijvoorbeeld zijn baan net is kwijtgeraakt of als een van zijn dierbaren is overleden.
  • Bent u erg bang?
  Uw gevoel van onveiligheid en dreiging is vaak een goede indicator. Neem dat serieus. Als u een relatie met uw stalker heeft gehad kunt u wellicht goed inschatten waartoe hij in staat is.

Ik ben slachtoffer van stalken. Wat kan de politie voor mij doen?

• Als u de politie meldt dat u regelmatig wordt lastiggevallen door een stalker, dan wordt uw informatie in de computer vastgelegd. U informeert dus de politie, maar verwacht geen verdere actie. De politie beoordeelt de inhoud van de melding. Vervolgens kan de politie een afspraak met u maken om de problemen te inventariseren en om samen met u een plan te maken om de stalker te laten stoppen.
  • Hoewel een melding van een strafbaar feit vaak voldoende kan zijn om verder onderzoek in te stellen, is dat voor stalking niet het geval. Om stalking te kunnen vervolgen en onderzoek te doen, is altijd een aangifte nodig. De aangifte is een proces-verbaal waarin de politie beschrijft wat u over de situatie vertelt. Ook verzoekt u daarin de politie om verder onderzoek te doen. Het proces-verbaal is een officieel, door u ondertekend document. Omdat het voor stalking over een specifieke situatie gaat, doet de politie alleen verder onderzoek als u bij de aangifte daar nadrukkelijk om vraagt en u ook na een aantal dagen nog achter uw verzoek om vervolging staat. Dit wordt ook wel ‘klachte’ genoemd (stalking is n.l. een klachtdelict).
  • In noodsituaties waarbij de stalker u direct bedreigt, uw spullen vernielt of bijvoorbeeld uw woning probeert binnen te komen, belt u direct 112. De politie zal zo snel mogelijk bij u komen om de acute dreiging te stoppen. Als de stalker iets strafbaars doet, neemt de politie hem mee naar het bureau. Dan wordt de pleger dus “op heterdaad” aangehouden.
  • Omdat er niet altijd voldoende bewijs aanwezig is heeft de politie soms (nog) geen mogelijkheden om de stalker aan te houden en strafrechtelijk in te grijpen. U kunt dan met het gevoel achterblijven dat de politie u niet direct helpt en de stalker alleen maar wegstuurt. Toch is het belangrijk dat u de politie blijft bellen. De politie kan dan alle waarnemingen vastleggen in een politieregister. De politie verzamelt informatie om daarmee uiteindelijk (met ‘gestapelde’ feiten) wel degelijk strafrechtelijk op te kunnen treden en de stalker te vervolgen.
  • De politie kan, als de stalking nog niet lang aan de gang is en nog niet is geëscaleerd, een stopgesprek voeren met de stalker. De ervaring leert dat veel stalkers stoppen na een dergelijk gesprek. Deze mogelijkheid kunt u met de politie bespreken. Meestal is het de wijkagent die een dergelijk gesprek voert met de stalker.

De stalking moet stoppen. Wat kan ik zelf doen?

De volgende tips zijn er om u te helpen de stalking aan te pakken:
• Wees duidelijk. Stalkers horen vaak wat ze willen horen. Als u tegen uw ex zegt dat u het ook heel erg vindt dat de relatie voorbij en dat u weleens twijfelt aan uw beslissing, zal hem dat stimuleren om contact te blijven zoeken. Of als iemand u mee uit vraagt en u zegt dat u momenteel niet op zoek bent naar een relatie, zal de stalker denken dat hij gewoon moet volhouden tot u wel zo ver bent.
• Zeg stop. Geef één keer heel kort en duidelijk aan dat het gedrag van de stalker ongewenst is, dat u wilt dat het stopt en dat u niet meer zal reageren op contactpogingen.
• Houdt u daar vervolgens aan en neem zelf geen contact op met de stalker en reageer niet op diens contactpogingen.
• Informeer anderen. Dit is van belang als de stalker via anderen probeert informatie over u te krijgen, maar bijvoorbeeld ook als de stalker uw huis in de gaten houdt en u wilt dat uw buren de politie bellen als zij hem zien. Steun en praktische hulp van anderen kan u helpen in deze moeilijke tijd, u hoeft het niet alleen te doorstaan.
• Documenteer de stalking. Houdt een logboek bij waarin u datum, tijd, locatie en duur van de handelingen noteert alsmede hoe u wordt gestalkt (bijvoorbeeld achtervolgen, WhatsApp, bellen), ook noteert u of hier getuigen van waren (buren, vrienden, collega’s); u maakt zo mogelijk foto’s en neemt telefoongesprekken op; bewaar email- en sms-berichten.
• Ga na wat u zelf kun doen om uw veiligheid, zowel online als offline te waarborgen en kijk of er manieren zijn waarop u de overlast voor uzelf zo veel mogelijk kan beperken.

Wie kan mij nog meer helpen als ik word gestalkt?

• Slachtofferhulp Nederland biedt emotionele en praktische ondersteuning. Ook biedt Slachtofferhulp Nederland juridische ondersteuning en kan zij helpen om een goede advocaat te vinden. Kijk op de website of bel met 0900-0101 (lokaal tarief).

Op www.slachtofferhulp.nl/gebeurtenissen/stalking/ staat uitgebreide informatie over stalking en wat Slachtofferhulp voor u kan doen. Slachtofferhulp biedt u vooral praktische steun bij het tegengaan van stalking, maar kan u ook doorverwijzen naar instanties die u kunnen helpen bij de verwerking ervan. Ook zijn zij op de hoogte van lotgenotengroepen.

• Hebt u een relatie (gehad) met uw stalker? Dan kunt u (ook anoniem) terecht bij Veilig Thuis. Kijk op de website of bel 0800-2000.
• Treft de stalking ook uw kinderen? Dan kunt u contact opnemen met Veilig Thuis. Kijk op de website of bel met 0800-2000 (gratis).
• Wordt u gestalkt door uw buren? Dan kunt u ook contact opnemen met buurtbemiddeling.
• Stichting Zijweg behartigt de belangen van vrouwen die te maken hebben met (ex-)partnergeweld én hun kinderen (huiselijk geweld en/of stalken). Kijk voor meer informatie op hun website.
• Op de website www.huiselijkgeweld.nl, beheerd door Movisie en Tekstbureau Alfa in opdracht van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, staat veel informatie over het thema huiselijk geweld en regionale adressen waar u voor hulp terechtkunt. Kijk ook onder het dossier Stalking: https://www.huiselijkgeweld.nl/dossiers/stalking

Ik word gestalkt. Waar vind ik hulp?

• Slachtofferhulp Nederland biedt emotionele en praktische ondersteuning. Ook biedt Slachtofferhulp Nederland juridische ondersteuning en kan zij helpen om een goede advocaat te vinden. Kijk op de website of bel met 0900-0101 (lokaal tarief).
• Hebt u een relatie (gehad) met uw stalker? Dan kunt u (ook anoniem) terecht bij Veilig Thuis. Kijk op de website of bel 0800-2000.
• Treft de stalking ook uw kinderen? Dan kunt u contact opnemen met Veilig Thuis. Kijk op de website of bel met 0800-2000 (gratis).
• Wordt u gestalkt door uw buren? Dan kunt u ook contact opnemen met buurtbemiddeling of uw wijkagent.
• Stichting Zijweg behartigt de belangen van vrouwen die te maken hebben met (ex-)partnergeweld én hun kinderen (huiselijk geweld en/of stalking). Kijk voor meer informatie op hun website.

Ik ben slachtoffer, wat zijn mijn rechten?

Ieder slachtoffer van een misdrijf – of nabestaande van een slachtoffer – heeft een aantal rechten. Niet alleen in hun contact met de politie maar ook bij de officier van justitie en de rechter. Deze rechten gelden ook als u niet in Nederland woont of als u geen verblijfsstatus in Nederland heeft.

De politie informeert u over uw rechten tijdens uw eerste contact met de politie. de politie geeft u een folder met deze rechten zoals de folder over 'Aangifte doen en dan?', de folder 'Slachtoffer van een misdrijf' en de folder 'Verklaring van rechten. De folders zijn ook beschikbaar in andere talen. Op de website van het Ministerie van Veiligheid en Justitie vindt u ook informatie over deze rechten. Meer informatie vindt u op de themapagina Slachtofferzo

Wat als je geconfronteerd wordt met een potentiële dreiging:
⁃ Blijf gefocust op wat er aan de hand is.
⁃ Zoek een plek waar je in veiligheid kan komen.
⁃ Bel 112 , Pak je zelfverdedigingsspray.

Wees niet bang om jezelf te verdedigen als je in levensgevaar of noodsituatie bent.
Onze legale pepperspray alternatief kan je erbij helpen.

Wil je meer weten over onze krachtige zelfverdedigingsspray? Ga naar